Verwachte chaos bij grenzen, hogere kosten en extra CO2-uitstoot

Vanaf 2 februari moeten alle vrachtwagenchauffeurs bij of net na de grens stoppen om handmatig in de tachograaf aan te geven dat zij een landsgrens passeren. Dat leidt mogelijk tot chaos bij grensovergangen, onnodige extra CO2-uitstoot en hogere kosten voor vervoerders, waarschuwt Transport en Logistiek Nederland (TLN).

De verplichting is onderdeel van het Mobility Package, een pakket van Europese wet- en regelgeving voor het goederen- en personenvervoer. Vanaf 2 februari wordt de tachograaf ook gebruikt om te controleren wanneer een chauffeur in het buitenland rijdt. Chauffeurs zijn daarom vanaf volgende maand verplicht om bij de grens of de eerst mogelijke stopplaats na de grens de landcode in te voeren. Die invoer kost, samen met het op- en afrijden, ongeveer vijf minuten tijd.

Chaos

Dit leidt mogelijk tot chaos en verkeersonveiligheid aan de grenzen. Op basis van cijfers van Rijkswaterstaat schat TLN dat dagelijks ongeveer 96.000 vrachtwagens de Nederlandse grens passeren. Alleen bij de A67 bij Venlo gaat het al om circa 14.000 vrachtwagens per dag. Als die straks en masse bij de grens of dezelfde rustplaats of tankstation vlak na de grens gaan stoppen, staat het geringe aantal parkeerplaatsen binnen de kortste keren vol.

Verkeersveiligheid

Het is aannemelijk dat veel chauffeurs deze stop zullen gebruiken om iets langer stil te staan. Bijvoorbeeld om hun verplichte pauze te nemen. Dan lopen de weinige rustplaatsen nog sneller vol. Als alle chauffeurs zich daadwerkelijk aan de nieuwe regels houden, zullen zij mogelijk ook stil gaan staan op een vluchtstrook, of in- of uitvoegstrook met grote risico’s voor de verkeersveiligheid.

Risico op sancties

Wanneer chauffeurs zich niet aan de nieuwe regels houden, kunnen zij in Nederland of andere EU-lidstaten beboet worden en loopt de ondernemer het risico zijn vergunning kwijt te raken. Deze boetes tellen namelijk mee in het ERRU-register, een strafpuntenregister voor het weggoederenvervoer. Het is op dit moment nog volstrekt onduidelijk hoe streng handhavers zullen zijn voor chauffeurs die een volle parkeerplaats uit veiligheidsoverwegingen voorbijrijden en op een later moment de landcode invoeren.

CO2-uitstoot

Naast het oponthoud bij grenzen leidt de verplichte stop tot een enorme hoeveelheid extra CO2-uitstoot. Een vrachtwagen verbruikt ongeveer één liter diesel om vanuit stilstand op 80 km/u snelheid te komen en stoot daarmee 3.2 kg CO2 uit. In totaal zouden 96.000 vrachtwagens dagelijks onnodig 307.000 kilo extra CO2 uitstoten. Evenveel als de jaarlijkse uitstoot van 15 huishoudens. TLN benadrukt dat dit haaks staat op de duurzaamheidsdoelstellingen van de transportsector, maar ook van de Europese Unie zelf. In 2030 wil de EU 55% minder CO2 uitstoten. Let wel: de extra uitstoot geldt niet alleen aan de Nederlandse grenzen, maar doet zich aan alle landsgrenzen binnen de EU voor. Naast de enorme impact op het milieu leidt de verplichte stop tot extra kosten voor vervoerders. Zeker als zij veel op het buitenland rijden. Stilstand kost transporteurs immers geld.

Beter alternatief

Om dit alles te voorkomen, roept TLN de Europese Commissie op de bepaling te veranderen. Zodat chauffeurs bij de eerste geplande of feitelijke stop de landcode kunnen invoeren. En niet direct bij of na de grens. Dat is bovendien duidelijker dan de ‘eerst mogelijke stopplaats’ en is beter te handhaven. Bij de totstandkoming van deze regeling pleitte TLN hier al eerder voor.

Deze verplichting eindigt eind 2025. Dan zullen namelijk alle vrachtwagens die internationaal rijden voorzien zijn van een nieuwe tachograaf: de smart tacho 2. Die registreert met behulp van GPS automatisch het land waarin de chauffeur rijdt.