Automobilisten vaak in paniek

Automobilisten raken in paniek als ze onderweg een ambulance, brandweerwagen of politieauto met gillende sirenes tegenkomen.

Het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV) heeft onderzoek gedaan naar hoe automobilisten zich gedragen als een zogeheten voorrangsvoertuig hun pad kruist. Hieruit blijkt dat automobilsten weten dat ze ruimte moeten maken, maar dat ze niet weten of ze door een rood stoplicht mogen rijden en dat ze niet weten wat ze moeten doen als er geen ruimte is en ze niet aan de kant kunnen.

Niet alleen de aanrijtijd van de hulpdiensten kan hierdoor in gevaar komen, er ontstaan ook gevaarlijke – paniek – situaties en soms gebeuren er zelfs ongelukken.

In de rijopleiding van automobilisten wordt alleen maar genoemd dat men ruimte moet maken. Het ontbreekt de weggebruiker dus aan concrete adviezen, zo stelt het NIFV.

Gedragsadviezen
Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding (LFR) opdracht gegeven om gedragsadviezen op te stellen voor weggebruikers bij confrontatie met voorrangsvoertuigen in het verkeer. Die zijn er nog niet, maar het NIFV heeft na het onderzoek wel de volgende adviezen geformuleerd voor weggebruikers:

• Kijk regelmatig in je spiegels en zorg dat je oplet tijdens het rijden.
• Blijf kalm en raak niet in paniek als je een voorrangsvoertuig waarneemt.
• Denk na wat je gaat doen en anticipeer tijdig.
• Wees voorspelbaar: laat merken dat je het voorrangsvoertuig hebt opgemerkt en geef aan wat je gaat doen.
• Maak ruimte zodra het kan.
• Blijf rijden en volg je weg als je geen ruimte kunt maken.
• Als er een baan vrij is, laat deze dan vrij.
• Ga niet plotseling remmen.
• Wijk niet uit naar gevaarlijke plaatsen, zoals de berm, en rijd geen kruispunt op bij rood licht.
• Overtreed in principe geen verkeersregels.

Naast duidelijkheid voor de weggebruiker adviseert het NIFV ook dat de hulpdiensten een uniforme rijopleiding moeten krijgen, meer praktijkopleiding moeten krijgen, voertuigen nog beter moeten laten opvallen, en dat hulpdiensten de discussie aan moeten gaan met wegbeheerders.

Inrichting van de weg laat vaak geen ruimte over
Dit laatste is een belangrijk punt aangezien wegontwerpers – naar het lijkt – slechts gefocust zijn op één ding: de ruimte wegnemen om automobilisten te dwingen langzamer te gaan rijden. Hierdoor blijft er nergens meer ruimte over om uit te kunnen wijken.

Daarnaast moet er in de rijopleiding voor de personenauto betere voorlichting komen.

Voor het onderzoek werden 2.019 bestuurders van voorrangsvoertuigen ondervraagd door middel van een enquête. Daarnaast werd 35 uur aan videomateriaal onderzocht met zogeheten conflict-situaties tussen voorrangsvoertuigen en overig verkeer. Ook werd literatuur over dit onderwerp bestudeerd.

Foto: Een ambulance rijdt met zwaalichten en sirenes over een kruispunt bij het VU-Ziekenhuis in Amsterdam. (ANP)