Truckstar is op onderzoek uit geweest in het Franse havenstadje Calais. Chauffeurs lopen hier ongewild steeds grotere risico’s.
In Calais is al jaren een vluchtelingenprobleem. Maar zo erg als het nu is, is het niet vaak geweest. De boel escaleert, met vrachtwagenchauffeurs ongewild in de hoofdrol, en grote risico’s.
Agressie en torenhoge Britse boetes
Illegalen proberen zich toegang te verschaffen tot trucks en er is in toenemende agressie naar chauffeurs. Bovendien loop je als chauffeur risico op een torenhoge Britse boete als blijkt dat illegalen zich verstopt hebben in jouw truck. En dan hebben we het nog niet over schade aan trucks en trailers, en aan ladingen.
Maar ook de illegalen zelf hebben het slecht. Met enkele duizenden tegelijk proberen zij onder erbarmelijke omstandigheden in leven te blijven, en iedere dag, niet zonder gevaar, toegang te krijgen tot trucks.
Geen beter – of slechter – moment om naar Calais te gaan
Hoogste tijd om zelf eens te gaan kijken in Calais, en we hadden geen beter – of slechter – moment kunnen kiezen. De aantallen vluchtelingen zijn flink toegenomen; schattingen over het aantal illegalen lopen uiteen van 2.400 tot 4.000 illegalen die allemaal naar Engeland willen. Eerder lag dit aantal rond de 1.500 en was dit stabiel.
Daarnaast staan de snelwegen naar Calais al een week vol met honderden wachtende trucks. Dit vanwege een eerdere brand in één van de tunnelbuizen van de Kanaaltunnel.
Chauffeurs zitten in de lange files als ratten in de val. Illegalen hebben de trucks gewoon voor het uitkiezen.
Chaos
Chaos dus. Op donderdagavond staan we zelf al anderhalf uur in de file tussen Duinkerken en Calais. De volgende morgen wordt tijdens een rondje rijden snel duidelijk welk gevaar je als chauffeur loopt. Groepen illegalen, die de laatste tijd agressiever zijn dan voorheen, struinen de bermen en snelwegen af om zich razendsnel toegang te verschaffen tot een trailer. Chauffeurs lopen zenuwachtig om hun trucks heen, controleren dakspoilers en de onderkanten van hun trailerchassis. Andere chauffeurs blijven in hun cabines en houden angstvallig de deur dicht.
De illegalen struinen in groepen de bermen en snelwegen af.
De Franse politie is wel aanwezig maar kan onmogelijk bij elke truck de wacht houden.
Tentenkamp
Na wat foto’s gemaakt te hebben rond de toegangswegen van Calais besluiten we een kampement op te zoeken en raken we in gesprek met enkele illegalen uit Afghanistan en Pakistan. De Afghaanse Safi (22) vertelt in perfect Engels dat hij uitgeprocedeerd was in België, uitgezet is naar Afghanistan en via Italië opnieuw Europa binnengekomen is, en zeker weet dat hij in Engeland werk gaat vinden. Hij is nu al weer een maand in Calais en leeft met een groepje anderen in een rijtje vieze tentjes in de kou, de modder en de troep.
Hier bivakkeert Safi met tientallen andere illegalen in de kou, de troep en de modder. Ze komen uit landen als: Eritrea, Sudan, Libië, Syrië, Irak, Afghanistan en Pakistan.
Europarlementariër Dennis de Jong
Truckstar had tevens Europarlementariër Dennis de Jong (SP) uitgenodigd om naar Calais te komen zodat ook hij, als afgevaardigde van de Brusselse politiek de situatie met eigen ogen kan zien.
Om half één volgt de afspraak met de Jong bij de terminal van de Eurotunnel alwaar hij zelf geregeld had om de Franse douane en politie te ontmoeten om het perspectief van de Franse autoriteiten te zien. Maar ook de Nederlandse chauffeur Martin van Nikkelen Kuijper van TBV-AIDT is naar Calais gekomen om de Jong uitleg te geven over wat je als chauffeur meemaakt in en rond Calais.
Een goed gesprek komt op gang en de boodschap van de Franse autoriteiten aan chauffeurs is duidelijk: Vermoed jij dat je illegalen in je truck hebt, bel dan het alarmnummer en vraag naar de politie. Ga in geen geval voor eigen rechter spelen; dat is streng verboden in Frankrijk.
Dennis de Jong laat zich door verschillende Franse officials informeren over de situatie in Calais.
Chauffeur Martin van Nikkelen Kuijper is ook in Calais en legt uit wat je als chauffeur meemaakt in en rond Calais.
De Franse doauniers leiden ons rond over het Eurotunnel-terrein. Hier zijn we bij de CO2-check waar acht trucks tegelijk gecontroleerd kunnen worden. De CO2-check is een service van Eurotunnel. Lijkt er een persoon in een truck te zitten, dan wordt de douane ingeschakeld. Probleem is echter dat niet altijd iedere truck gecontroleerd wordt, ook niet als chauffeurs er om vragen. De chauffeurs krijgen dan ook geen document mee waarmee aangetoond kan worden dat ze wel om de CO2-check gevraagd hebben.
Deze trucks zijn de CO2-check reeds gepasseerd, maar de omheining laat te wensen over.
Kapotte hekken
Tijdens een gezamenlijke wandeling over het Eurotunnelterrein blijkt echter dat voorbij de CO2-check, illegalen nog steeds door kapotte hekken kunnen kruipen om bij de reeds gecontroleerde trucks te komen. Volgens offcials van Eurotunnel komt het echter zelden voor dat illegalen hier rondlopen.
Ook horen we van Chief Operating Officer van Eurotunnel Michel Boudoussier dat in de loop van dit jaar een beveiligde parking geopend wordt op het Eurotunnel-terrein met plaats voor 370 trucks. De parking zal te bereiken zijn voor trucks die naar Engeland gaan en voor die er vandaan komen.
Boudoussier meldt tevens dat de toegangsweg van de snelweg naar de terminal verbreed wordt naar zeven rijstroken zodat bij toekomstige problemen de snelweg minder gauw vol komt te staan met vrachtwagens. Daarnaast wordt benadrukt dat er normaal gesproken nooit zulke lange files staan zoals deze week. Onder normale omstandigheden vertrekken zeven truck-treinen per uur die elk 32 vrachtwagens vervoeren, en is de doorstroming vlot. Dat betekent veel minder kans voor illegalen om in een trailer te kruipen.
Douane-commandeur Soufflet zegt tegen ons: “Ik begrijp dat het Verenigd Koninkrijk z’n grenzen dichthoudt. Tegelijk moeten we niet wachten tot de illegalen hier zijn. De Italianen sturen ze door naar het noorden, de Britten houden de grens dicht; nu hebben we hier een enorm probleem. Maar in de haven van Calais zijn de problemen nog groter.”
Ook bij de haven hebben we al even rond gekeken maar lijkt het mee te vallen. De meeste illegalen lopen langs de snelweg naar de haven toe. Wellicht het gevolg van de enorme file trucks aldaar.
De Jong: probleem ligt deels aan Frankrijk zelf
Dennis de Jong vertelt ons dat de Fransen de problemen deels aan zichzelf te danken hebben. Frankrijk laat – tegen Europese wetgeving in – veel illegalen niet toe tot een asielprocedure.
De bron ligt volgens de Jong echter in Italië: “Daar moet iets gebeuren. Dat betekent niet nog meer geld naar Italië sturen, maar we moeten de opvang van asielzoekers daar overnemen. EU-landen moeten in Italië opvang gaan verzorgen in Europese asielzoekercentra.”
“En in Londen zouden ze moeten overwegen om meer immigranten op te nemen, namelijk diegenen die links met Engeland hebben”, vervolgt de Jong. Hij denkt niet dat dit een signaal zou zijn naar nog veel meer Afrikanen en Aziaten om naar het Verenigd Koninkrijk te komen: “Ze kunnen dan altijd nog een negatieve beslissing krijgen, en dat weten ze.”
Graag hadden we ter plekke nog met Nederlandse chauffeurs gesproken. Op deze Nederlands gekentekende truck zat echter een Oost-Europese chauffeur. Een taalbarriere verhinderde een gesprekje. Bovendien hadden we van enkele Nederlandse transportbedrijven gehoord dat zij hun trucks tijdelijk niet via Calais stuurden, vanwege alle oponthoud.
Vrijwilliger: ‘oversteek naar Engeland niet de grootste uitdaging’
Later op de dag spreken we samen met de Jong met Philippe Wannesson, een Franse vrijwilliger die namens de hulporganisatie Passeurs d’Hospitalités een blog bijhoudt en veel illegalen spreekt en helpt.
Wannesson zegt: “Deze mensen zijn half Azië doorgereisd, of zijn de Sahara overgestoken; ze hebben de Middellandse Zee overleefd en ze hebben een stuk door Europa gereisd. Nu zijn ze hier en rest ze nog dertig kilometer om in Engeland te komen. Voor deze mensen is dat echt niet de grootste uitdaging meer. Het kost ze meestal een maand om hier weer weg te komen.”
Gelukkig begrijpt hij ook dat chauffeurs hierdoor ongevraagd grote risico’s lopen. Hij zegt de indruk te hebben dat de Franse autoriteiten het wel makkelijk vinden als de illegalen doorstromen naar Engeland, maar dat chauffeurs niet de functie van douaniers moeten hebben.
Wannesson: “De Franse regering moet snappen dat Calais aan de grens ligt en dat Calais met zo weinig mogelijk overlast moet kunnen leven met dit probleem. Er moeten faciliteiten komen – die zijn er nu niet – en als Frankrijk de EU-regels zou respecteren, zouden meer mensen in Frankrijk asiel aanvragen en niet eens naar Calais komen.”
Wat kun je doen als chauffeur?
Ondertussen zijn asielzoekers en chauffeurs al jaren ongewild tot elkaar veroordeeld en loopt de situatie alleen maar verder uit de hand, zo is onze conclusie. Een oplossing lijkt ver weg en kan alleen tot stand komen als Europese landen gaan samenwerken. Dat is vooralsnog ijdele hoop.
Wat je als chauffeur in ieder geval kunt doen is het volgende:
- Zeker op alle mogelijke manieren je truck, en bedenk dat een (schuif-)zeilenopbouw het meeste risico loopt.
- Kien je rij-uren zo uit dat je nergens hoeft te stoppen. Rij in één streep naar de haven of de Eurotunnel.
- Spreek met je baas af dat je de checklist volgt zoals die door de Britse douane is opgesteld. Zie deze link van de UK Border Force. Wanneer jij en je baas die in alle details gevolgd hebben, kunnen de boetes kwijtgescholden worden in het geval de Britse douane toch één of meerdere illegalen in jouw truck aantreft.
- Realiseer je dat het probleem zich verspreidt. Ook in Hoek van Holland kan er iemand in je truck kruipen. Bij aankomst in Harwich gelden dezelfde boetes als in Dover.
Lees ook: Calais gebukt onder illegalen
In Truckstar 03/2015 lees je meer over ons bezoek aan Calais.
