We zijn als een blok gevallen voor de kwaliteiten van de nieuwe Volvo FM 450 LXL. Wat een uitgekiende truck. Voor de chauffeur is het een heerlijke rijmachine en voor de ondernemer een rijdende spaarpot.
Nog niet eerder zijn we in de Truckstar Praktijktest zo plezierig en zo zuinig naar België heen en weer gereden. Wij hebben gemerkt dat je met de Volvo FM, zowel nationaal als internationaal, niets tekort komt. We hebben nog nooit zo fijn gestuurd in een veertig tons combinatie en ons daarbij zo prettig gevoeld. En nog niet eerder hebben we zo weinig brandstof verbruikt op onze zware testroute van Asten naar België en terug. De vraag is, waar zit ‘m die uitgekiendheid in. En waarom zou je nog een FH willen?
Hybride karakter
In ieder geval vanwege de binnenruimte. Toch heeft het huidige model Volvo FM duidelijker een hybride karakter dan het eerste type uit 1998. Die was lager en was daardoor meer een uitgesproken een (zware) distributieauto dan het huidige model. Ook qua vermogen hield het in eerste instantie met 380 pk in de FM12 wel zo’n beetje op. De huidige FM kun je zelfs met 500 pk bestellen en staat hoger op het chassis. Door de sterke motor heeft hij echt de capaciteit van internationale truck maar toch zijn er slechts twee opstaptreden. Die verraden dat je er wel degelijk ook mee in de distributie kunt werken.
Die bredere inzet vraagt wat echter compromissen en dat merk je dan ook. Overigens zonder dat het hinderlijk wordt. Tegenover elk nadeel staan immers net zo veel voordelen? Maar, zo zou je als je internationaal rijdt, best iets hoger willen zitten in de FM. Dan steekt je vloer ‘maar’ 118 centimeter boven de straat. Als je dan een inhaler hebt met een ‘echte’ internationale truck, kijkt je collega met een vloerhoogte van 154 centimeter (Volvo FH) zo bij je naar binnen.
Zelfs in een lage Renault T zit je hoger dankzij de vloerhoogte van 143 centimeter. Maar in de zware nationale distributie is die 118 centimeter met twee opstaptreden juist weer stevig aan de maat. Verder willen wij de nieuwe spiegels van de FH hebben, want dan hebben we minder dode hoek. Het contactslot zit ook niet lekker. Natuurlijk is het heel safety en dus ontzettend Volvo om de kans op een kniebeschadiging bij een ongeluk te verkleinen. Maar deze opstelling zorgt voor krassen in je voorruit. Bij nagenoeg iedere start manoeuvre tikten wij onbedoeld de ruitenwisserschakelaar aan.
Ook zal het in de praktijk heel wat moeite kosten om de lak bij de instaptreden niet te beschadigen. DAF heeft dat beter voor elkaar door de metalen stapjes omhoog door te laten lopen. Omkoppelen is al niet leuk. Maar je humeur gaat nog verder achteruit met de moeilijk te bedienen zijfender om bij de slangen te komen.
De cabine straalt van binnen rust en professionaliteit uit. Hij is compleet en alle bedieningsorganen zitten logisch om de chauffeur heen gegroepeerd. De stoelen zijn prima en het stuurwiel is fijn te verstellen met een apart pedaaltje. Het is allemaal gemaakt om lekker mee te rijden. En dat doet de auto dan ook uitstekend. Maar bij het wooncomfort merk je dat de nieuwste generatie FM nog steeds dezelfde body heeft als het oermodel uit 1998.
Stoelen werden groter, dashboarden luxueuzer. Met als gevolg dat je niet te lang moet zijn om lekker op de bijrijdersplaats je rust te willen nemen. De bescheiden bergruimte onder het bed is alleen van buiten te bereiken. Daar ben je mooi klaar mee in de regen. En dan de koelkast. Die is er alleen als extra als je óf de optionele bovenkastjes tegen de achterwand neemt, óf de versie met het hoge bed.
De eerste lijkt een aanrader: die ruimte heb je internationaal nodig. Maar dan moet je wel stoppen als je een koud drankje wilt drinken of je boterhammen wilt pakken. Met het hoge bed is er een optie een koelkast onder handbereik te plaatsen. Maar dan wordt je bed nóg smaller want je stoelleuning moet ook ergens heen. Een alternatief is de versie met twee bedden. Dan kun je je spullen op dat tweede bed kwijt maar of er dan nog veel ruimte is voor een hoog onderbed met een koelkast? De gordijntjes mogen van ons iets minder licht doorlaten en over elkaar sluiten.
En koffie zetten? Daar zal je zelf iets op moeten verzinnen. En zet dat ding dan alsjeblieft niet pontificaal op het dashboard want dat neemt écht teveel zicht weg. Onze conclusie is dat de perfecte rijmachine FM op het gebied van de woonfuncties wat inlevert. Maar als je kiest voor één hoog bed met kasten aan de achterwand, dan gaat het echt goed lukken. Misschien wat minder als je 205 centimeter meet. Maar niet iedereen is zo lang. Zoals gezegd: het gevecht om de ruimte is altijd een kwestie van compromissen.
Luxe wagen
Je hoeft geen toekomstvoorspeller te zijn om te zien dat de bediening van de vrachtauto de ontwikkelingen in de personenauto steeds meer gaat volgen en soms zelfs daarop vooruitloopt. Zo zijn we diep onder de indruk van het stuurgedrag van de FM. Het optionele electronisch ondersteunde Volvo Dynamic Steering (VDS) vlakt de weg uit alsof er een tapijt voor je is uitgerold. Dat was goed te merken op de hobbelige Belgische autosnelwegdelen. Niets van die hobbels en gaten dringt door in het, met leer beklede, stuurwiel. Het manoeuvreren gaat vederlicht en Volvo was zo kien het stuurwiel daarop aan te passen door middendeel vlakker te bouwen dan bij het vorige type. Waarschijnlijk zijn we ook zo enthousiast omdat de cabinebewegingen ook best meevallen maar daar werkt de lage zit in de FM ook aan mee.
Het luxe wagen gevoel wordt nog versterkt door het prachtige precieze schakelgedrag van de nieuwste generatie I-Shift. Terecht is het I-Shift-pookje in onze testtruck verdwenen, maar daar zal niet iedereen het mee eens zijn wellicht. In deze uitvoering hebben we vier prettig te bedienen tuimelschakelaars op het dashboard. Wat ons betreft een betere oplossing dan de console met de pook op de vloer die veel ruimte innam.
Naast de gebruikelijke hefbomen voor de bediening van de knipperlichten en de ruitenwisser op de stuurkolom zijn de knoppen in het stuur rechts helemaal ingericht op de directe bediening. De linkerkant is voor het eigenlijke rijden met de (adaptive) cruise control, en het nieuwe I-See. De rechterkant is voor de communicatie. Dat geldt voor de radio, de telefoon en de twee displays in het dashboard. Daar kun je via je stuur bladeren naar de informatie die je wilt hebben, brandstofvoorraad, voorraad AdBlue, turbodruk, temperaturen, overgebleven rijtijd. Je zegt het maar. De meest directe communicatie naar buiten verloopt nog gewoon via de toeter die werkt als je op het centrale deel met het woordje airbag drukt.
Air ride suspension
De FM is een luchtig typje. We zaten op luchtgeveerde stoelen, er is een enkelbalgsluchtvering op de achteras en we bedienden de schijfremmen er mee. Maar dat remmen was niet vaak nodig. Met een anticiperende rijstijl kan de krachtige retarder, geholpen door de motorrem, het meeste werk doen. De combinatie en de mate waarin welke van die drie ho-houders iets doet regelt de Volvo FM allemaal zelf. Göteborg noemt dat Brake Blending waarbij de wielremmen altijd zoveel mogelijk als laatste worden aangesproken. Dat is niet alleen soepel maar ook zuinig.
Ook dóór de lucht gaat veel informatie. GPS speelt daar een belangrijke rol. Met behulp van die doorlopende plaatsbepaling kan de Volvo I-Shift versnellingsbak met twaalf versnellingen, op basis van informatie over de weg die hij eerder verzamelde of op basis van informatie uit een Zweedse database op het juiste moment de meest optimale gang er in leggen. De database die weet precies waar de auto is en hoe de weg er ter plaatse eruit ziet. Het systeem heet I-See ‘weet’ dus wat er komen gaat en hoe daarop te anticiperen voor het meest zuinige gedrag. Daarbij maakt het systeem ook gebruik van andere informatie zoals het gewicht van de auto.
Hoe anders dan anders dat rijdt, merken we goed op de terugweg uit België, bij knooppunt Kerensheide op de A2 uit Maastricht. De weg gaat daar eerst een paar meter omhoog en dan naar beneden. We reden met ingeschakelde I-See op de cruise control 80 km/h. Vlak voor het knooppunt had de Volvo er ineens geen zin meer in trok het gas dicht en liet de snelheid zachtjes dalen naar 77 km/h. Reden: de massa van het voertuig drukt de auto wel over de bult.
Maar voor onze achterligger meteen ook een reden om aan een inhaalmanoeuvre te beginnen. Eenmaal over ‘de bult’ kreeg onze Volvo er echt zin in want die meters naar beneden zijn gratis in I-Roll (een soort gecontroleerde vrijloop die bij andere merken Eco-Roll heet). Dus ging onze veertig tonner met een lekker gangetje naar beneden. En daar had onze inhaler dan weer niet op gerekend. Het scheelt allemaal brandstof maar voor de chauffeur is het wel wennen. En opletten. Want hoewel het verkeer achter je niet jouw brandstof betaalt, wil je het ook niet teveel hinderen met plotseling lagere snelheden.
Wij hebben in ieder geval onze bedenkingen bij het klakkeloos toepassen van het systeem. We voelden ons soms als een zondagsrijder of nog erger, een caravanchauffeur. Maar je moet wel bedenken dat dit pas eerste generatie I-See is. Onze voorspelling is dat een aantal updates verder dit soort problemen zullen verdwijnen als sneeuw voor de zon. Wat er dan overblijft is rust en ongekend rijplezier. En bovendien is I-See in te stellen op het stuurwiel. Net zoals de mate waarin de snelheid afneemt voor een afdaling en de maximum snelheid waarmee je de afdaling gaat nemen. Hoe groter de verschillen ten opzichte van de ingestelde waarde, hoe beter voor het gebruik.
Data time
Zonder computer en telematica rijdt er geen vrachtauto meer. De Volvo zit er vol mee. Met een app op je mobiele telefoon thuis de brandstofvoorraad bekijken en een knop op je sleutel om buiten de auto de verlichting te controleren. En dat gaat nog verder. Waar oliepeilen vanachter het stuur een paar jaar geleden een grote sprong voorwaarts was de 21ste eeuw in, gaat Volvo nu met telematica vooraf al zeggen dat er binnenkort een reparatie nodig is. Voorlopig alleen voor klanten in combinatie met een zogenaamd Volvo Gold contract. Maar je kunt er op wachten dat die informatie straks ook voor chauffeurs en ondernemers beschikbaar komt om onverwachte stilstand zo mogelijk tot nul te beperken; 100 procent uptime noemen ze dat.
Al die toegepaste telecommunicatie en elektronica vraagt natuurlijk wel veel van de mens achter het stuur en het planbord. Want wie heeft er op dit moment al echt ervaring met al die nieuwe mogelijkheden?. Dat kan alleen door scholing, anders laat je steken vallen of gebruik je de techniek niet optimaal. Wij hadden het gemakkelijk met onze Zweedse vraagbaak Tommy Rusholt, de Volvo testchauffeur op de bijrijderstoel. Hij legde het ons onderweg bij herhaling allemaal geduldig uit. De gewone chauffeur doet er goed aan het instructieboek aandachtig te lezen of nog beter, een cursus te volgen. Toch is het goed te doorgronden allemaal. Het is geen ‘rocket science’.
Enthousiast
Waarom zijn we zo enthousiast over deze FM in de Truckstar praktijktest? Vooral omdat de auto geweldig fijn en strak rijdt en superieur scoort met de druppels. Op onze testroute toonde hij zich een volwaardige internationale auto. En dan boven in de score. We reden op de vlakke weg met een verbruik van slechts 25,52 l/100 km. Dat is bijna 1 op 4 (1:3,92 om precies te zijn). In de Ardennen was de uitkomst ook al zeer goed met een verbruik van minder dan veertig liter per 100 km. 38,13 l/100 km, 1:2,62. Nog niet eerder heeft een Euro 6-truck zo zuinig over onze zware route gereden. Op de onze testhelling heeft de FM niet zitten tutten. We gingen met een snelheid van 47 km/h ophoog en dat is meer dan wij verwachtten. Om die getallen even in perspectief te zetten; de Volvo FH 460 Euro 6 heeft op dezelfde route, met dezelfde trailer geen 117, maar 128 liter verbruikt. De eerlijkheid gebied te zeggen dat wij er wel ons best voor hebben gedaan. En dat betaal je met een kwartier extra rijtijd. Bovendien heeft onze FM de 11 liter motor en de FH de 13 liter motor.
Voor het werkgedeelte zaten wij in een auto die ons paste als een warme winterjas en vroegen ons af waarom iedere chauffeur in het internationale verkeer toch zo hoog wil zitten. We begrijpen dat wel uit oogpunt van emotie. En wij zitten ook graag hoog om over het verkeer heen te kunnen kijken. Maar toch. Maar een cabine met een lage en gemakkelijker instap en een lager zwaartepunt rijdt gewoon prettiger. Dat heeft deze Volvo FM ons duidelijk bewezen. En er valt wat geld mee te verdienen, door een lagere aanschafprijs en lagere gebruikskosten op het gebied van brandstof.
Qua woongedeelte is het luxe maar in de FM allemaal iets krapper. Toch, als je moet kiezen tussen een aangeklede LXL cabine, met de extra kasten aan de achterwand of een karig uitgevoerde grote cabine is voor ons de keuze gauw gemaakt. Wij denken dat de chauffeur met een FM LXL met wat extra’s zichzelf niets tekort doet. Voorwaarde is wel, dat niet je met z’n tweeën rijdt. Dan zijn we wat voorzichtiger in ons enthousiasme.
