Het Litouwse transportbedrijf Arijus is in België ook in hoger beroep strafrechtelijk veroordeeld voor misstanden met buitenlandse chauffeurs. Het bedrijf lijkt nu zijn toevlucht in Nederland te zoeken.
Een voormalig viceminister van transport uit Litouwen en leidinggevende van het Litouwse transportbedrijf Arijus is afgelopen week door het Belgische Gerechtshof in Gent strafrechtelijk veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van zes maanden en het betalen van een geldboete. Ook het transportbedrijf Arijus kreeg boetes en is veroordeeld tot het nabetalen van €225.000 aan 6 chauffeurs. De chauffeurs zijn bijgestaan door de FNV in de strafzaak tegen hun werkgever. Het bedrijf was al langer in Nederland actief. Na de veroordeling in België lijkt dat alleen maar meer te worden.
Al in 2020 kwam FNV-Stichting VNB (de stichting die erop toeziet dat werkgevers in de transport en logistiek de cao naleven) op parkeerplaatsen in Nederland en België in contact met chauffeurs uit Litouwen, Oekraïne en Belarus die werkten voor Arijus uit Litouwen. Uit onderzoek bleek dat de chauffeurs Litouwse lonen kregen en leefden in hun cabines. De chauffeurs voerden ritten uit in België en Nederland voor containerbedrijven Samskip, ECS en P&O Ferrymasters.
FNV is van mening dat de Nederlandse inspectiediensten nog veel kunnen leren over de aanpak in België. Nederland mag niet langer een vrijstaat zijn voor malafide transporteurs. Vorige week was er een Kamerdebat over arbeidsmigratie en de misstanden in het wegtransport zijn een aantal keren ter sprake is gekomen. De nieuwe minister van Hijum heeft in het Kamerdebat aangegeven graag met FNV de parkeerplaatsen op te gaan om zelf kennis te nemen van de misstanden. FNV gaat de minister uitnodigen.
Procesverloop
In 2020 nam het Belgische openbaar Ministerie vrachtauto’s van het bedrijf in beslag en werden chauffeurs verhoord. In 2022 volgde een dagvaarding en in 2023 een eerste veroordeling. Het bedrijf en de voormalig minister vochten de uitspraak aan en de zaak werd afgelopen zomer inhoudelijk beoordeeld bij het Gerechtshof in Gent. Met het Arrest van vorige week werd het eerdere vonnis bekrachtigd en zijn geldbedragen toegewezen aan chauffeurs. Tijdens het proces heeft Arijus chauffeurs €10.000 geboden om zich terug te trekken uit het strafproces.
Verplaatst naar Nederland
Voor de rechter heeft Arijus aangegeven dat de contracten met een aantal containerbedrijven in België zijn beëindigd. Een van de contracten is verplaatst naar de Nederlandse vestiging van een van de klanten. Chauffeurs van Arijus verklaren dat er na de uitspraak van vorig jaar eigenlijk maar 1 ding is veranderd: ze mogen in de weekenden niet meer in België doorbrengen omdat het bedrijf daar op de radar van de inspectie staat. Chauffeurs moeten nu hun wekelijkse rust doorbrengen in Nederland waarbij ze gewoon nog illegaal in hun cabines bivakkeren. In Nederland zou het bedrijf niets te vrezen hebben omdat hier geen controles zijn.
Institutionele onwil
In 2021 bracht de Rekenkamer een rapport uit met de veelzeggende titel ‘Daders vrijuit, slachtoffers niet geholpen’. Uit dit rapport blijkt dat de Nederlandse aanpak van arbeidsuitbuiting niet effectief is. Het aantal zaken dat wordt opgespoord en vervolgd daalt, ondanks extra middelen. Momenteel is men bezig om het wetsartikel strafrechtelijke arbeidsuitbuiting aan te passen. FNV zegt hier positief over te zijn, maar ziet ook dat de institutionele onwil om arbeidsuitbuiting op te sporen en te vervolgen zo diep zit in Nederland, dat het te bezien valt hoe deze wetaanpassing in de praktijk gaat uitpakken.
De zaak Arijus laat zien hoe in België bedrijven wel aangepakt kunnen worden en dat chauffeurs via die route zelf hun geld krijgen. Dat het bedrijf nu uitwijkt naar Nederland laat zien dat er geen enkele vrees is voor handhaving in Nederland.
