Chauffeurs ontmoetten Europarlementariërs en een afgevaardigde van de Europese Commissie voor een bewogen debat over oneerlijke concurrentie en andere problemen.
Op vrijdagmorgen 13 november was er een bijeenkomst voor chauffeurs, georganiseerd door twee Nederlandse Europarlementariërs, Dennis de Jong (SP) en Peter van Dalen (CU). Zij trekken zich het lot van de Nederlandse chauffeur reeds jaren aan en lieten die aan het woord over prangende zaken als de slopende, oneerlijke concurrentie in het wegtransport.
Europarlementariërs Dennis de Jong (links) en Peter van Dalen komen – ondanks hun verschillende politieke achtergronden – samen op voor de Nederlandse chauffeur en organiseerden samen het debat.
De Chauffeur Centraal
De bijeenkomst heette dan ook: ‘De Chauffeur Centraal’ en werd gehouden in transportstad Rotterdam. Naast de chauffeurs waren ook vakbondsleden en bestuurders aanwezig, TLN-medewerkers, een hoge ambtenaar van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, een woordvoerder van de ILT en – niet onbelangrijk – een afgevaardigde van de Europese Commissie.
Bijzonder: uiteenlopende belanghebbenden in één debat
Ook Truckstar was uitgenodigd en aanwezig. Wij tekenden het onderstaande verslag op, waarbij we in eerste instantie het volgende opmerken: Het was bijzonder om Nederlandse chauffeurs in debat te zien gaan met een afgevaardigde van de Europese Commissie, en twee leden van het Europees Parlement.
2012: Het wegtransport moest helemaal vrij
Maar het was Europarlementariër Dennis de Jong – één van de aanjagers van het debat – die begon met spreken. Hij herinnerde aan een ontmoeting met de toenmalige Eurocommissaris Kallas enkele jaren geleden over de oneerlijke concurrentie in het transport.
“Dat was geen leuke ontmoeting voor Kallas”, aldus de Jong. “In december 2012 waren er nog volop plannen om het wegtransport in Europa helemaal te liberaliseren en de cabotage volledig vrij te geven. De eerste doorbraak was dat die plannen in 2013 vooruitgeschoven werden door Kallas en de Commissie, zij het met tegenzin.”
“In 2014 waren er Europese verkiezingen en trad er ook een nieuwe Europese Commissie aan. De transportcommissaris is nu Violeta Bulc”, zo vervolgt de Jong, en zij geeft een heel andere indruk.”
Erkenning Europese Commissie oneerlijke concurrentie
“Nu komt er opnieuw een belangrijk moment. Bulc heeft een onderzoek ingesteld naar het wegtransport en de resultaten daarvan worden binnenkort gepubliceerd. Met andere woorden: er is nu erkenning door de Europese Commissie van het probleem.”
Het probleem is natuurlijk de oneerlijke concurrentie door bedrijven die met goedkoop betaalde Oost-Europese chauffeurs hier in Nederland en de omringende landen de markt uithollen. Dit is mogelijk gemaakt door de EU en haar lidstaten die de grenzen hebben opengegooid en Oost-Europa hebben toegevoegd aan het Europa van vrij verkeer van goederen, diensten en personen.
Pedro Dias is afgevaardigde van de Europese Commissie, Directoraat-generaal Mobiliteit.
Weinig mogelijkheden Europese Commissie
Maar als het aankomt op het aanpakken van de uiterst negatieve consequenties van dit beleid, en de uitwassen, dan blijkt de Europese Commissie slechts heel beperkt in staat en bereid tot het nemen van verantwoordelijkheid, zo blijkt uit het betoog van Commissie-afgevaardigde Pedro Dias.
Bovendien lijkt de Commissie een erg rooskleurig beeld te hebben van de situatie in het wegtransport. “Er is vooruitgang geboekt wat betreft het bereiken van een ‘level playing field’. Er is inmiddels een hoog opleidingsniveau van chauffeurs bereikt. De verschillen zijn allemaal veel kleiner geworden”, aldus Dias.
‘Wonen jullie in Disneyland?’
Hoongelach vanuit de chauffeurs was de reactie op deze uitspraken. “Wonen jullie in Disneyland”, vroeg één van hen. “Want daar geloven ze in sprookjes!”
Ook de verschillen in loon werden genoemd door de chauffeurs, waarop Dias antwoordde: “Het ligt buiten de invloed van de Europese Commissie om iets te doen aan salarissen binnen de lidstaten.”
Naleven en handhaven
“We hebben geprobeerd regels voor heel Europa te maken, maar er is een probleem met het naleven van die regels door de lidstaten. De Europese Commissie kan landen niet dwingen de Europese regels beter na te leven. Wel kunnen we proberen om sommige regels en wetten eenduidiger te maken, eenvoudiger”, opperde Dias.
Een mooie gedachte waar het probleem van de oneerlijke concurrentie op loonkosten geenszins mee opgelost wordt. Dias gaf daarnaast toe dat de Europese Commissie evenmin iets kan doen aan de bizarre boetes die sommige landen opleggen aan chauffeurs en de enorme verschillen in boetes voor dezelfde overtredingen.
‘Geen bewijs systematische illegale cabotage’
Een volgend verrassend moment kwam toen Dias zei dat er voor de Europese Commissie geen bewijs bestaat van systematische illegale cabotage. Dias zei tevens bang te zijn dat transporteurs overstappen naar 3,5 tons bestelbussen om onder de truck-wetgeving uit te komen en dat er gekeken moet worden naar keten-aansprakelijkheid, waarbij ook opdrachtgevers verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor zaken als illegale cabotage.
In het hol van de leeuw
Die laatste twee punten zijn positief, evenals het volgende: Dias was aanwezig in het hol van de leeuw, zoals één van de aanwezige chauffeurs opmerkte. Deze chauffeur had respect voor Dias en het feit dat hij aanwezig wilde zijn bij de bijeenkomst om te luisteren naar Nederlandse chauffeurs.
De chauffeurs laten er geen misverstanden over bestaan dat er vanalles mis is in het transport.
Is er werkelijk geen illegale cabotage?
Maar is er werkelijk geen structurele illegale cabotage? FNV-voorman Edwin Atema maakte snel korte metten met de conclusie van de Europese Commissie. Want het bewijs is er wel degelijk. Atema noemde Heisterkamp Transport als een helder voorbeeld. De FNV weet uit eigen onderzoek welke bedrijven zich in Nederland op grote schaal schuldig maken aan illegale cabotage.
Edwin Atema maakt korte metten met de suggestie dat er geen bewijs zou zijn voor structurele cabotage.
Cabotage makkelijk omzeild
Maar ook al zouden deze bedrijven dat niet doen, dan lost dat nog het probleem niet op van de goedkoop betaalde Oost-Europese chauffeurs. Want, zoals één van de aanwezige chaufeurs opmerkte: rij je twee uur naar het zuiden of het oosten, dan ben je in het buitenland, en kun je weer terug naar Nederland komen voor de volgende drie ritten.
Bovendien blijken er andere merkwaardige zaken aan de hand te zijn, zoals één van de chauffeurs uitlegde: “In Frankrijk wordt je als Nederlandse chauffeur bekeurd als je drie weken eerder in Nederland een keer de rijtijdenwet heb overtreden. Maar een Oost-Europese chauffeur die drie weken eerder in Nederland zijn 45-uurs weekendrust heeft gemaakt in de auto, wordt niet bekeurd!”
“Dit, terwijl die chauffeurs die weekendrust in Frankrijk en België niet meer mogen maken, en waarschijnlijk binnenkort in Duitsland ook niet meer. Nederland is inmiddels het afvoerputje van West-Europa geworden!”
Nog een vreemd punt, genoemd door één van de chauffeurs, is dat de DAF-dealer in Honselersdijk nieuwe trucks levert aan een aldaar gevestigd transportbedrijf, waarvan de kentekenplaten met een busje uit Polen komen. Die trucks zelf komen nooit in Polen.
Trucks verplicht terug naar land van herkomst
Eén van de chauffeurs, Loek Koenders, kaderlid van de CNV, had een suggestie voor de Europese Commissie. “Waarom maken jullie het handhaven niet makkelijker door de volgende regel in te stellen: verplicht de truck terug te keren naar het land van herkomst na zijn cabotagewerk. Dat is tevens veel socialer voor de chauffeur want dan komt die ook een keer thuis.”
Dias: “Dat is een goede, waardevolle suggestie. We gaan dit bekijken. Ook gaan we kijken of een vierdaagse cabotage-periode zonder maximum aantal binnenlandse ritten een beter idee is dan de huidige zeven dagen en drie ritten. Er is nu veel onduidelijk over de uitleg hiervan.”
Edwin Atema had ook een suggestie en een vraag: “Waarom pakt de Europese Commissie landen aan als Duitsland en Frankrijk die met weekendrustverboden en minimumloon-eisen in de weer zijn, terwijl de Europese Commissie beter bepaalde transportbedrijven en verladers kan aanpakken?”
Chauffeurs als CNV-kaderlid Loek Koenders wezen ook op overmatig drankgebruik onder Oost-Europese chauffeurs en gebrekkig onderhoud van Oost-Europese trucks die hier zonder APK rondrijden. Chauffeur Bert Boks, in de paarse trui, verwoordde het tijdens de koffiepauze tegen Truckstar zo: “We hebben één ding mee: er is momenteel werk zat! En dat wordt alleen maar meer. Dat verstevigt de positie van de Nederlandse chauffeur en met dat momentum moeten we wat doen!
Vrije cabotage is van tafel
Dias: “We zien de problemen erger worden en we proberen te bedenken wat we kunnen doen. Voor Bulc is het sociale aspect een absolute prioriteit. Bovendien: het verder opengooien van de transportmarkt is helemaal van tafel nu.”
Voor Europarlementariër Dennis de Jong is dit een grote overwinning, maar het gaat hem allemaal niet snel genoeg. Hij riep de Europese Commissie op niet nóg drie tot vijf jaar te wachten tot er iets verandert.
Pedro Dias begaf zich inderdaad in het hol van de leeuw, en kreeg respect daarvoor. Het feit dat de Europese Commissie eindelijk erkent dat er een probleem is, is de grootste opsteker, ook al zal er niet morgen verandering komen.
Stuur Bulc een vriendelijke email
Peter van Dalen had echter hoop dat met medewerking van Nederlandse chauffeurs er wellicht wel snel iets kan veranderen. Van Dalen: “Kijk, dit is het emailadres van Violeta Bulc, de Commissaris voor Transport in de Europese Commissie. Als jullie haar nou allemaal een vriendelijke email sturen, met daarin jullie suggesties voor een eerlijker wegtransport in Europa, dan helpen we de Europese Commissie een handje het hele proces te versnellen. Wees vriendelijk en geef een paar goede ideeën!
Daarnaast wilde van Van Dalen vijf punten horen van de chauffeurs om mee te nemen naar Brussel. Dat werden de volgende punten:
- Betere handhaving
- Ketenaansprakelijkheid instellen
- Koppeling GPS-data aan digitacho versnellen
- De chauffeur centraal stellen
- Meer helderheid cabotageregels en na cabotage terug naar land van herkomst
Europarlementariër Peter van Dalen kreeg vijf punten om als mandaat mee terug te nemen naar het Europees Parlement.
Het tweede deel van de bijeenkomst ging over de bizarre migranten-toestanden in Calais en de gevolgen daarvan voor Nederlandse chauffeurs. In een volgend nieuwsbericht lees je daar meer over.
