Dubbel clutchen is een techniek om met een ongesynchroniseerde versnellingsbak te schakelen. Volvo ‘dubbel clutcht’ tegenwoordig ook, zij het in een iets andere context en wij proberen het uit.
Volvo: ‘Dual Clutch is de toekomst’
Volvo introduceert de I-shift Dual Clutch versnellingsbak als een nieuw concept voor de truckwereld. De bak is uitgerust met twee primaire-assen en de dubbele koppeling zorgt ervoor dat tijdens het rijden de volgende versnelling alvast meedraait.
Volvo verwacht dat de Dual Clutch-techniek met vijf jaar standaard is geworden op Volvo trucks.
Simpel principe, grote verschillen
Het principe is simpel en werkt voortreffelijk. We krijgen de kans om de nieuwe bak uit te proberen op de wegen tussen Marbella en Granada in Zuid-Spanje. Om het verschil goed duidelijk te maken, heeft Volvo ook enkele FH-trekkers met de huidige I-Shift bak zonder Dual Clutch in de testvloot opgenomen.
Wij rijden de eerste etappe, een stuk van zo’n 35 kilometer in noordoostelijke richting vanaf het startpunt Marbella, met een Volvo FH 460 zonder dubbele koppeling. Het schakelgedrag is nog steeds uit de kunst. Wel is onze Volvo een buitenbeentje, want met ‘slechts’ 460 pk worden we al snel ingehaald door twee collega-journalisten met een FH 500 Dual Clutch.
Op de eerste wisselplek stappen we daarom gauw over op één van de trucks waar het feitelijk om te doen is: een FH 540 met I-Shift Dual Clutch. In de cabine doet niets vermoeden dat we hier te maken hebben met een truck met een revolutionaire versnellingsbak. De schakelpook is bijvoorbeeld gelijk aan die van de normale I-shift. De meerijdende Volvo-instructeur verzekert ons echter dat er wel degelijk verschil is en nodigt ons uit de proef op de som te nemen.
De Dual Clutch wint het op hellingen onherroepelijk van de gewone I-Shift.
Minder gas activeert powershiften Dual Clutch
Bij het optrekken vanaf de parkeerplaats schakelt de bak in eerste instantie nog steeds als een ‘gewone’ I-Shift. Het gedrag is afhankelijk van de stand van het gaspedaal, leren we: als er stappen overgeslagen kunnen worden, schakelt de bak normaal. Door minder gas te geven en dus geleidelijker te versnellen, wordt de dubbele koppeling geactiveerd.
Het Dual Clutch-schakelen wordt door Volvo powershiften genoemd omdat er constant power van de motor naar de wielen blijft gaan. Dit powershiften gebeurt echter alleen bij enkele stappen. De stap van de 6e naar de 7e versnelling gaat echter ook op conventionele wijze. Dit is namelijk tevens de stap van de lage naar de hoge range en hiervoor moet geheel ontkoppeld worden.
Het is zo soepel rijden dat het aan de ene kant een sensatie is en aan de andere kant uiterst ontspannen trucken is.
Sensatie
In rap tempo gaan we op het tweede deel van de route de Spaanse bergen in. Dit is het zwaarste deel, waarbij we van zeeniveau stijgen naar ruim 900 meter hoogte. De stijgingspercentages zijn flink en bergop rijden blijkt een kleine sensatie te zijn. In één vloeiende lijn trekt de FH in de hogere versnellingen door naar kruissnelheid. Voelen doe je de schakelmomenten niet of nauwelijks. Alleen een blik op de toerenteller en goed luisteren verraden dat wanneer er een nieuwe gang is ingelegd.
Cijfers over acceleratietijden geeft Volvo niet, maar het wisselen tussen de gangen voelt in ieder geval stukken sneller dan bij de truck met normale I-Shift bak. Het toerental blijft prettig laag en het systeem werkt perfect samen met veiligheidssystemen zoals ACC en Volvo’s I-See.
Voorafgaand aan deze testsessie bekroop ons het gevoel dat het rijden misschien wat klinisch zou aanvoelen. Die gedachte moeten we bijstellen: het heeft wel wat, dat supersnelle schakelen. Het ‘sportwagengevoel’ waarmee Volvo de Dual Clutch aanprijst, is er zeker.
Ook bergaf bewijst de Dual Clutch zijn diensten
Bergaf: groot voordeel
Bergaf biedt de Dual Clutch een ander belangrijk voordeel: afremmen met de VEB gaat eveneens schokvrij. Omdat de aandrijflijn bij het terugschakelen niet wordt onderbroken, treedt er minder versnelling op tijdens een afdaling. Het gevoel de boel in de hand te hebben neemt hierdoor toe. Wel had de softwareprogrammeur van Volvo de schakelmomenten wat straffer mogen instellen. Om optimaal gebruik te maken van de motorrem en de truck op snelheid te houden, moet je met de hand een stap terugschakelen om zo in een hoger en daarmee effectiever toerentalgebied te komen.
Jammer is ook dat Volvo in de Spaanse testroute geen traject binnen de bebouwde kom heeft opgenomen. De voordelen van het snelle schakelen met de Dual Clutch zouden, wat ons betreft, ook daar prima tot hun recht kunnen komen.
Zo ligt de Dual Clutch-techniek verstopt tussen de chassisbalken van de FH 540-trekker.
Andere vermogens-karakteristieken worden mogelijk
De I-Shift Dual Clutch zal in de toekomst ook gekoppeld worden aan motoren met een heel andere vermogenskarakteristieken dan die van de huidige 13 liter. Doordat er geen vermogensverlies optreedt tijdens het schakelen, kun je met minder breed beschikbare koppels werken. Immers: schakelen kost geen energie, dus het ‘lang vasthouden’ van een versnelling waar we nu vaak zo blij mee zijn, is dan niet meer zo interessant. Vooral in de hogere versnellingen biedt dit – in combinatie met langere achterasoverbrenging – uitkomst.
Volvo: verbruik gelijk
Volvo meldt dat het verbruik van een auto met Dual Clutch versnellingsbak gelijk is aan dat van een truck met I-Shift. De meerprijs voor een Dual Clutch (vanaf nu leverbaar) is circa 5.000 euro. De verkoopargumenten die Volvo aandraagt gaan dan ook vooral over het verbeterde rijcomfort en de voordelen die de vloeiende schakelwijze biedt voor tank- en veetransport, en voor vervoer op onverharde wegen zoals houttransport. Wel neemt het gewicht met zo’n 100 kilogram toe.
Het is jammer de auto weer te moeten parkeren, wat rijdt dit fijn!
Gevoel voor stijl hebben de Zweedse ontwerpers ook wel.
