De EU-lidstaten Duitsland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden mogen nog drie maanden lang gerichte en beperkte grenscontroles uitvoeren. Daarnaast blijft ook Noorwegen voorlopig nog controleren.
Grenscontroles binnen de EU zijn, sinds het Verdrag van Schengen van kracht is geworden, feitelijk niet toegestaan omdat de Europese Unie vrij reizen garandeert. Alleen in landen die het verdrag nooit ondertekend hebben, zoals Groot-Brittannië, zijn de grenscontroles altijd gehandhaafd.
Controle aan de Deense grens (foto ANP)
Migrantenstroom
Met het op gang komen van een grote stroom migranten is een half jaar lang van deze regel afgeweken. Landen zoals Denemarken zijn bang dat er terroristen in de grote stroom schuil gaan. In het verdrag staat dat de identiteitscontroles aan de buitengrenzen van ‘Schengen’ moeten plaatsvinden, maar de EU laat de inperking van het vrije personenverkeer binnen die grenzen dus nog even toe.
Tijdelijke ontheffing
Volgens afspraken uit 2006 hebben de Schengenlanden recht op tijdelijke ontheffing als er sprake is van een ernstige bedreiging van de openbare orde of de binnenlandse veiligheid. In dat geval mogen er gedurende 30 dagen of zolang de dreiging duurt, opnieuw grenscontroles worden ingevoerd.
Noodtoestand Frankrijk
Robert Kaliňák, Slowaaks minister van Buitenlandse Zaken (zijn land is momenteel voorzitter van de EU) wil echter dat de controles na drie maanden alsnog verdwijnen omdat ze voor veel oponthoud zorgen.
In Frankrijk echter wordt de noodtoestand waarschijnlijk nogmaals verlengd vanwege de acute terreurdreiging en ook die brengt gerichte grenscontroles met zich mee.