Praktijktest Volvo F12 Globetrotter

Volvo introduceerde de F10 en F12 series in 1977 en ontketende er een ware revolutie mee. De opvolgers van de primitieve F88 en F89 hadden een voor die tijd enorme cabine met heel veel comfort. Truckstar schreef: ,,In deze Volvo toren je hoog boven alles uit!” Vandaag de dag is die hoogte niet meer zo bijzonder meer, maar toen was de Globetrotter met zijn verhoogde dak echt iets bijzonders. Eigenlijk had Renault al eerder een cabine met hoog dak, maar die sloeg niet aan. De Volvo Globetrotter echter werd in korte tijd de favoriete truck van eigenrijders en andere chauffeurs.

Lesauto
De eerste generatie van de F serie had een ondergrille met vijf horizontale strepen en ronde koplampen. Later werd die ondergrille vervangen door een modernere met nog maar één streep. In 1987 kwamen de vierkante koplampen, tegelijkertijd met de introductie van de F16. Voor deze Truckstar Praktijktest hebben we een model uit 1987 op de kop getikt, maar dan wel een met ronde koplampen. Visser Transport in Vollenhove was de eerste eigenaar van deze trekker; daarna reed hij als leswagen voor VTL en vorig jaar kocht Schouten Transport uit Elspeet de F12. René Schouten: ,,De truck zag er nog heel goed uit en een grondige restauratie was niet nodig. Ik heb hem wel laten spuiten heb het interieur laten opknappen. De zijpanelen en de achterwand zijn nu uitgevoerd in licht gekleurd leer. Van oorsprong was dat donkerbruin. Verder is de auto helemaal origineel’’. Schouten Transport heeft vijf moderne trucks in het internationale diepladervervoer rijden. De F12 staat reserve maar wordt nog regelmatig ingezet. Dat kan totaal geen probleem zijn, merken we als we deze klassieke Volvo volgens het gebruikelijke protocol twee dagen lang aan de tand voelen.

Stoer
De F12 Globetrotter van Schouten ziet er eigenlijk helemaal niet uit als een klassieker. De cabine oogt nog heel modern en je moet al verstand van trucks hebben om hem er als oudje tussenuit te pikken. Toch zijn er wel degelijk chauffeurs die belangstellend even langslopen om vervolgens herinneringen op te halen bij de oude Volvo. Ook hebben zich al de eerste spotters gemeld, die de auto in hoog tempo fotograferen. De ruime cabine en de trekkracht van de Volvo-motoren hebben al die jaren terug bij menig chauffeur een onuitwisbare indruk achtergelaten en sommigen verlangen zelfs terug naar de F-serie. Natuurlijk is een FH moderner en luxueuzer, maar de rechte, stoere lijnen van de F waren toch wel heel apart. Bij Scania tref je hetzelfde verschijnsel aan bij de oude 3-serie. Eveneens een liefhebbersauto, die je nog dagelijks in vele uitvoeringen tegenkomt. Er zijn veel Scania-fans die de voorkeur geven aan het oude model boven de fraaie nieuwe R-serie.
De Volvo F12 verkeert in prima staat en gelukkig heeft René er niet teveel accessoires aangehangen. Wel is er een keurige kist aan het chassis gebouwd, maar die hing daar in de jaren ’80 ook al. Eigenlijk horen alleen de brede 385-serie voorbanden niet thuis op ‘onze’ F12, maar ze staan hem wel erg goed. De F12 wordt er nog robuuster door en we hebben het idee dat deze banden de wegligging ook nog eens ten goede komen.

Milieucrimineel
Op het kentekenbewijs staat ‘Euroklasse 0’ vermeld en dat is niet voor niets, zoals duidelijk wordt als we de Volvo starten. Hij braakt dikke rookwolken uit en ook als hij er aan moet trekken, walmt de Volvo een beetje. Eigenlijk vinden we dat wel gezellig, zo’n blauwzwart rookpluimpje, maar vandaag de dag rust daar een groot taboe op. Een reisje door Duitsland loopt behoorlijk in de papieren met zo’n Euro 0-voertuig en als je er Amsterdam mee binnenrijdt, beschouwt de politie je als een milieucrimineel. Voor het vertrek gooien we de 400 liter brandstoftank vol en vullen de tachograafschijf in. Menig chauffeur doet dat nog dagelijks, maar voor ons is het alweer een tijdje geleden dat we met zo’n papieren schijfje te maken hadden. Vervolgens kunnen we gaan rijden en dat is eigenlijk een grote verrassing. Goed, het is even wennen aan het schakelpatroon van de Volvo, maar de truck rijdt gewoon super. Zelfs als losse trekker is het weggedrag uitstekend. Debet daaraan is zonder meer de luchtgeveerde achteras. De cabine is prima afgeveerd en de Volvo neemt ons bekende hobbels op de testroute met evenveel souplesse als de huidige generatie trekkers. Onderweg filosoferen we naar hartenlust over de inbouw van een nieuw Euro-nu motorblok in de krasse Zweed.

Decibellen
Echt leuk wordt het pas als we onze beladen Pacton trailer aankoppelen. Nu mag de Volvo echt werken en dat doet hij met hoorbaar genoegen. Hoorbaar, ja, want de motorgeluiden dringen flink door in de cabine. Hoewel we de indruk hebben dat de Volvo niet echt luidruchtig is, meten we toch 72 decibel in het stuurhuis. In een moderne truck ligt dat rond de 64 dB(A) en dat is een behoorlijk verschil. Zeker als je weet dat iedere drie decibel meer voor een verdubbeling van het geluidsniveau staat! Maar van windgeruis hebben we geen last en op sommige stukken van de testroute blijkt de hoeveelheid decibellen heel erg mee te vallen. Ondertussen snuiven we in het gezellige interieur de sfeer van toen op. Jammer genoeg liggen er geen bandjes van Henk Wijngaard in de cabine. Dat zou de rit helemaal een nostalgisch tintje geven! Samen met de vlam in de pijp meebrullen in 12 hoog. Helaas zijn de originele stoelen ooit vervangen, maar verder ziet alles er nog uit zoals toen. De rechter zijruit wordt nu elektrisch bediend, maar links moet je nog gewoon zwengelen. Uiteraard zijn ook de spiegels niet elektrisch verstelbaar. Wel zijn ze verwarmd en hangen ze bij ieder toerental doodstil aan hun steunen. Tot slot is het grote stuur verstelbaar en dat was voor die tijd al heel wat. Als klap op de vuurpijl zit er zelfs airco in de F12!

Trailerrem
Het vrij platte dashboard is natuurlijk gedateerd, maar toch overzichtelijk met die ronde klokken. Van informatiedisplays is nog geen sprake. In plaats daarvan is er een rij controlelichtjes ingebouwd. Opvallend is dat de tachograaf ook een naald heeft die het toerental van de motor aangeeft. Daarnaast is er nog de originele Volvo toerenteller. In de middenconsole, naast één van de twee asbakjes (!), is een extra paneeltje aangebracht met twee klokjes. Hiervan kan je de turbodruk en de druk op de luchtgeveerde achteras afgelezen. Aan de stuurkolom zit een extra stengel voor de aloude trailerrem. Die heb je nu niet meer, maar wat was dat ding handig bij het aan- en afkoppelen!
De Volvo F12 was vooruitstrevend voor zijn tijd en dat blijkt onder meer uit de optielijst. ABS was bijvoorbeeld al leverbaar, maar daar moest je wel 8.300 gulden neertellen. Opvallend was ook de hoge meerprijs voor de Globetrotter-cabine: 8.600 gulden. Voor dat geld kon je ook een zogenaamde Eurotrotter krijgen. Een soort topsleeper, maar dan met het uiterlijk van de Globetrotter op een dagcabine. Aan dit alles zie je dat we met een auto voor de lange afstand van doen hebben. Vergeet niet dat er in die jaren nog echt lange afstanden waren! Een rit van Nederland naar Iran en terug kwam regelmatig voor en met deze F12 was de chauffeur zeker van het ultieme comfort. Neem alleen al de standkachel of de drie ruitenwissers met ingebouwde sproeier. Een absoluut novum was dat! Ondanks de hoge cabine is de motortunnel aan de forse kant maar aan berg- en aflegruimte is geen gebrek. De bedden hebben de tand des tijds goed doorstaan en er zijn zelfs al voorzieningen binnen handbereik van de rustende chauffeur aangebracht.

Techniek
In de Volvo staat een 12 liter TD 120 viertakt zescilinder lijnmotor met turbo-intercooler en een maximum vermogen van 370 pk (272 kW) bij 2.050 tpm. Het groene gebied loopt van 1.200 tot 1.800 tpm en in de standaard tank kun je 400 liter diesel kwijt. Rijden met deze Volvo betekent stevig schakelen. Er zit een handgeschakelde, gesynchroniseerde SR 70 op met splitter en een hoge/lage groep. De basis van drie versnellingen verandert door toepassing van een hoge en lage groep in zes gangen en dankzij de splitter wordt het zelfs een twaalfversnellingsbak. Wel is het even wennen met die twee schakelaars op de pook, en dat in tijden van volautomatische transmissies. Iep heeft het, gezien zijn historische achtergrond, snel onder de knie maar Peter heeft meer tijd nodig. Je moet de bak echt leren kennen, maar als je hem door hebt is schakelen een fluitje van een cent. Af en toe moet je dubbelklutsen om de eerste versnelling te ontzien en omdat de motor op toeren moet blijven, laten we het groene gebied soms voor wat het is. We zijn geladen en daardoor wisselt het schakelpatroon al naar gelang het terrein. Om op zeker te gaan, vertrekken we meestal in de lage groep en splitteren pas bij de vijfde versnelling over in het hogere segment. De motor is soepel genoeg en pakt in alle versnellingen mooi op. Als we bij Verviers gaan klimmen, doen we dat met 35 km/h. De tijd opmeten is zinloos: dit is een totaal ander voertuigconcept en uiteindelijk bereiken we ons vaste meetpunt met een snelheid van 33 km/h.

Stopknop
Feit is dat de Volvo, ondanks zijn leeftijd, heel prettig rijdt en dat de remmen ruimschoots voldoen. Dat geldt helaas niet voor de motorrem. Je moet echt langzaam aan elke afdaling beginnen, want anders houd je de 40 ton totaalgewicht echt niet in de hand. Ook is het flink draaien geblazen aan het grote stuur. Net of je aan het roer van een slagschip staat! Toch is het stuurgedrag van de F12 dik in orde. Niet vaag en corrigeren moet je amper, ook niet als het Ardeense wegennet kilometers lange sporen vertoont. Flink doorhalende collega’s die ons met wapperende zeilen passeren, vangt de Volvo mooi op zonder dat er veel stuurcorrectie aan te pas komt. Eigenlijk scoort de F12 in een aantal opzichten heel goed als e hem vergelijkt met zijn hedendaagse soortgenoten. Natuurlijk hebben we met Euro 0 te maken en rook je een stevige pijp bij het starten en in mindere mate tijdens het accelereren. Maar ondanks dat is de Volvo F12 nog altijd een prettig sturende auto. Hij went zo snel, dat we bijna vergeten dat we met een klassieker onderweg zijn. Totdat we bij terugkomst in Asten de motor willen afzetten. De zescilinder tokkelt namelijk onverstoorbaar door als we de sleutel omdraaien. O ja, de motor afzetten deed je in die tijd met een stopknop…